ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΜΙΚΡΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΕ ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΙΣ (Μικρά Σχέδια Βελτίωσης)

Η δράση αφορά στην ενίσχυση επενδύσεων συνολικού επιλέξιμου κόστους έως 50.000 ευρώ και είναι στοχευμένη αποκλειστικά σε υπάρχουσες αιγοπροβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις με κύριο στόχο τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής γάλακτος ως προς τις συνθήκες της υγιεινής της άμελξης (αντικατάσταση χειρονακτικής άμελξης με μηχανική).

Αποδέκτες:

• Φυσικά πρόσωπα ηλικίας από 18 έως 60 ετώνκατά κύριο επάγγελμα αγρότες
• Νομικά Πρόσωπα που έχουν νομική μορφή Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε. ή ΑΣΟ του Ν.2810/2000 όπως οι έννοιές τους ορίζονται στο Εμπορικό Δίκαιο.

Όροι και προϋποθέσεις:

1. Οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, για να είναι επιλέξιμες θα πρέπει να ανήκουν νόμιμα σε:

1.1. Φυσικά πρόσωπα, ηλικίας από 18 έως 60 ετών, τα οποία:

(α) είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, δηλαδή αντλούν τουλάχιστον το 50% του εισοδήματός τους από γεωργοκτηνοτροφικές δραστηριότητες και ταυτόχρονα είναι ασφαλισμένοι στον ΟΓΑ. Κατ΄ εξαίρεση, για τους κατοίκους της νησιωτικής χώρας (πλην Κρήτης και Εύβοιας) το ανωτέρω ελάχιστο ποσοστό διαμορφώνεται στο 25%.

(β) υποβάλουν Ενιαία Δήλωση Εκμετάλλευσης στον ΟΠΕΚΕΠΕ.

(γ) δεν είναι άμεσα συνταξιοδοτούμενα από οποιοδήποτε ταμείο εσωτερικού ή εξωτερικού και ταυτόχρονα δεν έχουν ενταχθεί ως δικαιούχοι στο πρόγραμμα της πρόωρης συνταξιοδότησης.

(δ) έχουν λευκό ποινικό μητρώο κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ή έχει παρέλθει τριετία από την έκτιση της οποιασδήποτε ποινής. Επίσης, στους υποψηφίους, κατά τον χρόνο υποβολής και εξέτασης του επενδυτικού τους σχεδίου, δεν θα πρέπει να έχουν επιβληθεί διοικητικές κυρώσεις για παραβίαση κοινοτικών κανονισμών ή εθνικής νομοθεσίας

1.2. Νομικά Πρόσωπα που έχουν νομική μορφή Α.Ε., Ε.Π.Ε., Ο.Ε., Ε.Ε. ή ΑΣΟ του Ν.2810/2000 όπως οι έννοιές τους ορίζονται στο Εμπορικό Δίκαιο.

2. Να διαθέτουν

2.1. άδεια λειτουργίας ή

2.2. βεβαίωση Δημάρχου ότι οι σταβλικές εγκαταστάσεις στις οποίες χωροθετούνται οι προτεινόμενες επενδύσεις βρίσκονται εκτός ορίου οικισμού και πράξη χαρακτηρισμού από το οικείο Δασαρχείο για τον χώρο που είναι εγκατεστημένη η μονάδα

3. Να βελτιώνονται οι συνολικές επιδόσεις της εκμετάλλευσης μέσω της βελτίωσης των οικονομικών επιδόσεων του τομέα της ζωικής παραγωγής της εκμετάλλευσης ως συνέπεια του συνόλου των προτεινόμενων επενδύσεων. Η κατάδειξη της βελτίωσης των συνολικών επιδόσεων της εκμετάλλευσης θα γίνεται με τη χρήση προεγκεκριμένης μελέτης από το ΥΠΑΑΤ.

4. Να δραστηριοποιούνται στην αιγοπροβατοτροφία με τουλάχιστον 150 αιγοπρόβατα, όπως το μέγεθος αυτό έχει δηλωθεί στην Ενιαία Δήλωση Εκμετάλλευσης του 2008 (ΟΠΕΚΕΠΕ).

5. Οι νόμιμοι κάτοχοί τους να μην έχουν υπάρξει δικαιούχοι Σχεδίου Βελτίωσης κατά την τελευταία πενταετία πριν την υποβολή της αίτησής τους για ενίσχυση από το παρών καθεστώς.

6. Οι νόμιμοι κάτοχοί τους να μην έχουν λάβει ενίσχυση μέσα από Σχέδιο Βελτίωσης κατά την τελευταία τριετία πριν την υποβολή της αίτησής τους για ενίσχυση από το παρών καθεστώς.

Τι χρηματοδοτείται:

Αναλυτικά, επιλέξιμες επενδύσεις θα είναι υποχρεωτικά η αγορά αμελκτικής μηχανής και προαιρετικά:

1. Η κατασκευή κτιρίου άμελξης και χώρου γάλακτος (ή εναλλακτικά η διαμόρφωση υπάρχοντος χώρου σε χώρο άμελξης - χώρο γάλακτος).
2. Η αγορά μηχανών γαλουχίας αμνοεριφίων.
3. Η αγορά παγολεκάνης.
4. Η αγορά γεννήτριας.
5. Η αγορά και εγκατάσταση εξοπλισμού παραγωγής ζωοτροφών για τις ίδιες ανάγκες της μονάδας.
6. Η αγορά και εγκατάσταση σιλό συνολικής χωρητικότητας μέχρι 40 κυβικών μέτρων.
7. Η κατασκευή αποθηκευτικών χώρων θερμοκηπιακού τύπου για ζωοτροφές.
8. Η κατασκευή μικρού βιολογικού καθαρισμού για τον χειρισμό των υγρών αποβλήτων της μονάδας.
9. Η αγορά και εγκατάσταση ηλιακού θερμοσίφωνα για τις ανάγκες συντήρησης του εξοπλισμού άμελξης και συντήρησης του γάλακτος.
10. Δεν ενισχύονται, οι επενδύσεις που δεν συμπεριλαμβάνονται στην ανωτέρω λίστα, οι επενδύσεις απλής αντικατάστασης, ο ΦΠΑ, η αγορά μεταχειρισμένου εξοπλισμού και η αγορά εξοπλισμού πριν την ημερομηνία έγκρισης

Είδος και ύψος ενίσχυσης:

Μέσα από το παρόν πρόγραμμα, το μέγιστο ύψος των επιλέξιμων δαπανών (συνολικό επιλέξιμο κόστος) δεν μπορεί να ξεπερνά τα 50.000 ευρώ. Πάνω σε αυτό το ποσό θα υπολογιστεί και η χορηγούμενη ενίσχυση.

Ποσοστά ενίσχυσης επιλέξιμων δαπανών.

Τα ποσοστά ενίσχυσης των επιλέξιμων δαπανών προσδιορίζονται:

• με βάση τον διαχωρισμό των επιλέξιμων προσώπων ανάμεσα σε Νέους Γεωργούς και σε λοιπά πρόσωπα
• με βάση τον τόπο μόνιμης κατοικίας των φυσικών προσώπων ή την έδρα των νομικών προσώπων, όπως αυτή ορίζεται στο καταστατικό τους

Δικαιούχος	ΕΔΡΑ / ΜΟΝΙΜΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ
	Μικρό Νησί του Αιγαίου Πελάγους	Υπόλοιπη Χώρα
		Περιοχές Ορεινές, Μειονεκτικές, περιοχές Natura 2000 και περιοχές οδηγίας 2000/60/ΕΚ	Κανονική Περιοχή
Νέος γεωργός κατά την έννοια του παραρτήματος Ι	75%	60%	50%
Λοιπά πρόσωπα		50%	40%

Περισσότερες πληροφορίες:

• Ε.Π. "Αγροτική Ανάπτυξη - Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου 2000- 2006" (Ε.Π.Α.Α.-Α.Υ.)
• Φάκελος υποψηφιότητας και προκήρυξη

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ :

http://www.anko-eunet.gr/articles/el/News/readabout/entharrunsi-ependuseon-mikrou-kostous-se-georgikes-ekmetalleuseis-mikra-sxedia-veltiosis

ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΟΤΡΟΦΙΑ

Αποθέματα επιστημονικής γνώσης στον τομέα της προβατοτροφίας και δυνατότητες αξιοποίησής της

E. ΡΟΓΔΑΚΗΣ, Καθηγητής,
Εργαστήριο Γενικής & Ειδικής Ζωοτεχνίας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Περίπου 140.000 οικογένειες στη χώρα ζουν ή συμπληρώνουν το εισόδημά τους από την εκτροφή του προβάτου. Ωστόσο, ο κλάδος δε βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα ανάπτυξης, με αποτέλεσμα τα οικονομικά οφέλη που αποφέρει να μην ικανοποιούν την πλειονότητα των προβατοτρόφων. Κύρια αιτία της κατάστασης αυτής είναι η χαμηλή παραγωγικότητα των εκτρεφόμενων ζώων, τόσο από ποσοτική όσο και από ποιοτική άποψη. Επομένως, πρωταρχικό μέλημα του προβατοτρόφου, ο οποίος επιθυμεί να καλλιτερεύσει το βιοτικό του επίπεδο, οφείλει να είναι η αύξηση της παραγωγικότητας του ποιμνίου του. Τούτο, όπως είναι φυσικό, μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ορθολογική αξιοποίηση της διαθέσιμης επιστημονικής γνώσης και τεχνογνωσίας. Στα πλαίσια του κειμένου αυτού:
(α) ορίζονται οι βασικοί συντελεστές της ζωικής παραγωγής,
(β) σχολιάζεται το επίπεδο χρησιμοποίησης των συντελεστών αυτών στην προβατοτροφική πράξη,
(γ) παρουσιάζεται η ερευνητική δραστηριότητα στον τομέα της προβατοτροφίας στην Ελλάδα και
(δ) εξετάζονται, επί τη βάσει συγκεκριμένων παραδειγμάτων, οι δυνατότητες διάχυσης των αποτελεσμάτων της έρευνας στους ενδιαφερομένους.

Βασικοί συντελεστές της ζωικής παραγωγής

Οι κυριότεροι συντελεστές της ζωικής παραγωγής αναφέρονται στο Σχήμα 1. Οι συντελεστές αυτοί μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τους παράγοντες που σχετίζονται με το γενετικό δυναμικό των εκτρεφόμενων ζώων και η δεύτερη κατηγορία τους παράγοντες που καθορίζουν τις συνθήκες του περιβάλλοντος διαβίωσης και παραγωγής των ζώων.
O oρθολογικά σκεπτόμενος προβατοτρόφος αναλύει και συνδυάζει, στα πλαίσια που ορίζουν οι συνθήκες της αγοράς, τους συντελεστές αυτούς, με στόχο τη διαμόρφωση ολοκληρωμένων συστημάτων εκτροφής, τα οποία να μεγιστοποιούν το οικονομικό όφελος της παραγωγικής δραστηριότητας.

Οι συντελεστές της παραγωγής στην προβατοτροφική πράξη

Εχει ήδη τονιστεί, ότι η χρησιμοποίηση των συντελεστών του σχήματος 1 στην προβατοτροφική πράξη απέχει πολύ από τις αρχές που επιβάλλει η ορθολογική χρησιμοποίησή τους.
Οι εγχώριοι, αμιγείς πληθυσμοί έχουν δημιουργηθεί κατά κύριο λόγο με τη δράση των δυνάμεων της βιολογικής εξέλιξης και λιγότερο με τη συνειδητή επέμβαση του προβατοτρόφου, γεγονός που σημαίνει ότι οι βελτιωτικές επεμβάσεις που έχουν υποστεί οι πληθυσμοί αυτοί έχουν συμβάλει λίγο στη διαμόρφωση του παραγωγικού τους δυναμικού. η τάση αύξησης των αποδόσεων που παρατηρείται κατά τα τελευταία χρόνια οφείλεται, πρωτίστως, στην καλλιτέρευση των συνθηκών διαβίωσης των ζώων.
Η χρησιμοποίηση των υπολοίπων συντελεστών παραγωγής δε βρίσκεται σε καλλίτερα επίπεδα.
Το ποσοστό κάλυψης των αναγκών των ζώων από βόσκηση κυμαίνεται μόνον από 30 έως 50%, ανάλογα με το σύστημα εκτροφής. Αυτό οφείλεται στην κακή διαχείριση και αξιοποίηση των βοσκοτόπων, καθώς και στην περιορισμένη έκταση καλλιέργειας κτηνοτροφικών φυτών. εκτιμάται ότι εξαιτίας της κακής διαχείρισης των βοσκοτόπων έχει κατά τις τελευταίες δεκαετίες μειωθεί η παραγωγικότητά τους από 50 έως και 90%. Ενα άλλο πρόβλημα της διατροφής του προβάτου αφορά τη συμπληρωματική διατροφή των ζώων, η οποία σε ελάχιστες μόνο περιπτώσεις βασίζεται σε ισόρροπα σιτηρέσια προσαρμοσμένα στις πραγματικές διαιτητικές ανάγκες των ζωών, γεγονός το οποίο επηρεάζει αρνητικά την υγεία και την παραγωγικότητά τους.
Επίσης, σε μεγάλο βαθμό και ανεξάρτητα από το σύστημα εκτροφής, οι συνθήκες διατήρησης των ζώων δεν είναι ικανοποιητικές. Για το σταβλισμό τους χρησιμοποιούνται, με λίγες εξαιρέσεις, πρόχειρες κατασκευές με υποτυπώδη μηχανολογικό εξοπλισμό και πολλά προβλήματα στη διάταξη και τη λειτουργικότητα των χώρων. Σε πολλές περιπτώσεις, η πυκνότητα των σταβλιζόμενων ζώων είναι υψηλή με αρνητικά επακόλουθα. Οι παρατηρούμενες κακές συνθήκες σταβλισμού έχουν δυσμενή επίδραση στην υγιεινή κατάσταση των ποιμνίων και στην ποιότητα του παραγόμενου γάλακτος. Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται από την παντελή έλλειψη ή υποτυπώδη προληπτική υγιεινή, η οποία συνήθως περιορίζεται σε εμβολιασμούς εναντίον της εντεροτοξιναιμίας και της βρουκέλλας. Συχνά χορηγούνται, επίσης, παρασιτοκτόνα. Ομως, η επέμβαση αυτή δεν επιφέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, αφού δε λαμβάνεται συλλογική μέριμνα αποπαρασίτωσης και των βοσκοτόπων.
Οσον αφορά, τέλος, την αναπαραγωγή, σημειώνεται ότι ούτε οι συζεύξεις τελούν υπό έλεγχο. Συχρονισμός των οίστρων γίνεται σε πολύ μικρό ποσοστό, ενώ η τεχνητή σπερματέγχυση είναι σχεδόν ανύπαρκτη.
Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι οι χαμηλές αποδόσεις των ζώων, η παραγωγή κακής ποιότητας γάλακτος και η αύξηση των απωλειών των παραγωγικών ζώων και των αρνιών από ζωονόσους. Δεν θα ήταν υπερβολή, εάν λεγόταν ότι οι προβατοτροφικές εκμεταλλεύσεις στην πλειονότητά τους δεν ενεργούν προγραμματισμένα και ότι το οικονομικό όφελος που επιτυγχάνουν είναι περισσότερο προϊόν συγκυριών παρά συγκεκριμένων ορθολογικών ζωοτεχνικών χειρισμών.

Ερευνα στον τομέα της προβατοτροφίας

Εξαιτίας του κοινωνικού χαρακτήρα της προβατοτροφίας και της μεγάλης σπουδαιότητάς της για την εθνική οικονομία, τα αρμόδια ερευνητικά ιδρύματα της χώρας εντατικοποίησαν κατά τα τελευταία χρόνια την ερευνητική τους δραστηριότητα σε όλους τους τομείς του κλάδου σημαντικά. γύρω στο 40% των δημοσιευμένων εργασιών στο επιστημονικό περιοδικό της Ελληνικής Ζωοτεχνικής Εταιρίας κατά την περασμένη δεκαετία αναφέρεται στο πρόβατο.
Σπουδαία ερευνητική δραστηριότητα αποτέλεσε καταρχήν η μελέτη των μορφολογικών, αναπαραγωγικών και παραγωγικών ιδιοτήτων των κυριότερων ελληνικών φυλών προβάτων κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η μελέτη αυτή πραγματοποιήθηκε, με βάση συγκεκριμένο πρόγραμμα, στους Σταθμούς Κτηνοτροφικής Ερευνας της χώρας και περιέλαβε τις φυλές Χίου, Κύμης, Καραγκούνικη, Ορεινή Ηπείρου, Φλώρινας και Σφακίων. Τα στοιχεία που προέκυψαν αναλύθηκαν με σύγχρονες βιομετρικές μεθόδους και έδωσαν σημαντικές πληροφορίες για το παραγωγικό δυναμικό των παραπάνω φυλών, καθώς και για τους διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν το ύψος των αποδόσεών τους. Παράλληλα, ιδρύθηκαν πέντε Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης τα οποία άρχισαν τον έλεγχο των αποδόσεων ορισμένων φυλών προβάτων. Οπως είναι γνωστό, ο έλεγχος των αποδόσεων συνιστά απαραίτητο στάδιο των βελτιωτικών διαδικασιών και επιπλέον παρέχει πολύτιμα στοιχεία στον παραγωγό για την ενδεδειγμένη διατροφή των ζώων, καθώς και για την οικονομική αξιολόγηση των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων. Τα Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης συνεργάζονται στενά με τα Πανεπιστήμια. Τα τελευταία, συνήθως, διενεργούν τις πολύπλοκες στατιστικές αναλύσεις των στοιχείων από τον έλεγχο των αποδόσεων και προβαίνουν σε αναλύσεις προσομοίωσης για την εύρεση των άριστων σχημάτων επιλογής από γενετική και οικονομική άποψη. Ωστόσο, να τονιστεί ότι παρόλο που τα Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης καταβάλλουν αξιόλογες προσπάθειες, η λειτουργία τους εξακολουθεί να συναντά πολλές δυσκολίες, με αποτέλεσμα η επιτυχία τους στο γενετικό επίπεδο να υπολείπεται κατά πολύ του επιθυμητού. Από την άλλη πλευρά, η καλλίτερη διαχείριση των ενταγμένων στο πρόγραμμα ποιμνίων, που επέβαλαν τα ενλόγω Κέντρα είχε, σε πολλές περιπτώσεις, ως αποτέλεσμα την αύξηση των αποδόσεων των ζώων στο φαινοτυπικό επίπεδο.
Στενά συνδεδεμένη με τη γενετική βελτίωση είναι και η αναπαραγωγή, δεδομένου ότι η τελευταία αποτελεί προϋπόθεση της πρώτης. Και στον τομέα αυτόν η ερευνητική δραστηριότητα έχει να επιδείξει σημαντική πρόοδο τελευταία. Μπορεί να λεχθεί ότι διεθνώς το πρόβατο αποτελεί το καλλίτερα μελετημένο είδος ζώου όσον αφορά την ενδοκρινική ρύθμιση της αναπαραγωγικής λειτουργίας. Στην Ελλάδα η έρευνα στον τομέα της αναπαραγωγής του προβάτου περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θεμάτων. Τα κυριότερα από τα θέματα αυτά είναι:
α) οι παράγοντες που επηρεάζουν την ηλικία της ήβης, τη γονιμότητα, το μέγεθος των τοκετοομάδων και τη θνησιμότητα των νεογεννήτων,
β) η ορμονική ρύθμιση της λειτουργίας των γονάδων,
γ) ο ορμονικός έλεγχος του κύκλου και
δ) η εμβρυομεταφορά και η τεχνητή σπερματέγχυση.

Από αυτή την ερευνητική δραστηριότητα έχουν προκύψει σημαντικές γνώσεις, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν αποτελεσματικά στην καλύτερη αναπαραγωγική διαχείριση των ποιμνίων και, κατ' επέκταση, στην αύξηση της πολυδυμίας, η οποία καθορίζει το εισόδημα που απολαμβάνει ο παραγωγός από την κρεοπαραγωγή, καθώς επίσης και την ένταση της επιλογής που μπορεί να εφαρμοστεί σε έναν πληθυσμό.

Ολα τα ελληνικά πρόβατα αμέλγονται. Επομένως, η γνώση της βιολογικής βάσης της γαλακτοπαραγωγής είναι προϋπόθεση για την αύξηση της παραγωγικότητας των ποιμνίων. Η έρευνα στην Ελλάδα στον τομέα αυτόν εστιάζεται στους μηχανισμούς ανάπτυξης του μαστού, στη μηχανική άμελξη, στη διευκρίνιση των γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που επηρεάζουν το ύψος της γαλακτοπαραγωγής, καθώς και στην ποιότητα και τις τυροκομικές ιδιότητες του παραγόμενου γάλακτος. Παρόλο που η κύρια παραγωγική κατεύθυνση του προβάτου είναι η γαλακτοπαραγωγή δεν πρέπει να αγνοείται ότι ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματος του προβατοτρόφου προέρχεται από την κρεοπαραγωγή. Στον τομέα της κρεοπαραγωγής δύο είναι τα σπουδαιότερα θέματα που έχουν απασχολήσει την έρευνα: ο τεχνητός θηλασμός και η πάχυνση των αρνιών διαφόρων γονοτύπων σε μεγάλα σωματικά βάρη. Η έρευνα στους τομείς αυτούς συνεχίζεται και ενώ δεν μπορεί να ειπωθεί ότι έχουν επιλυθεί όλα τα υφιστάμενα προβλήματα, είναι γεγονός ότι και στους τομείς αυτούς έχουν δημιουργηθεί σημαντικά αποθέματα γνώσης, άμεσα αξιοποιήσιμα από τους προβατοτρόφους.
Ενα από τα πιο έντονα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο προβατοτρόφος είναι η διατροφή των ζώων, η οποία μετέχει με το μεγαλύτερο ποσοστό στη διαμόρφωση του κόστους παραγωγής. Το πρόβλημα έχει αναγνωριστεί προ πολλού από τους ειδικούς, οι οποίοι καταβάλλουν προσπάθειες άμβλυσής του. Τα κυριότερα αντικείμενα έρευνας στον τομέα της διατροφής του προβάτου στα ελληνικά κέντρα έρευνας είναι:
α) η εκτίμηση της διαιτητικής αξίας ζωοτροφών με μεγάλη οικονομική σημασία, όπως βαμβακόσπορος, βαμβακοπλακούς, στέμφυλα εσπεριδοειδών, στέμφυλα οινοποϊίας, υποπροϊόντα αμυλοποϊίας, μελάσα, ελαιόφυλλα κ.τ.λ.,
β) η ανάπτυξη και η εφαρμογή μεθόδων συντήρησης νωπών-ευπαθών ζωοτροφών, όπως ενσίρωση και ξήρανση, καθώς και βελτίωσης της θρεπτικής τους αξίας με διάφορα μέσα,
γ) η ανάπτυξη κατάλληλων σιτηρεσίων προσαρμοσμένων στις ανάγκες των ζώων,
δ) η εκτίμηση του επιπέδου διατροφής βοσκόντων ζώων και η διερεύνηση κάλυψης των αναγκών τους και
ε) η ανάπτυξη μεθόδων καλλίτερης αξιοποίησης της βοσκήσιμης ύλης και καλλίτερης διαχείρισης των βοσκοτόπων.
Η έρευνα τέλος στους τομείς του σταβλισμού και της υγιεινής του προβάτου έχει, επίσης, να επιδείξει σημαντική πρόοδο. Εχουν διευκρινιστεί σε σημαντικό βαθμό οι μεταβλητές του σωστού σταβλισμού, δηλαδή η προσφορά, με οικονομικά αποδεκτό κόστος, ευνοϊκών συνθηκών περιβάλλοντος στα ζώα, η αποφυγή βλαβών στο περιβάλλον και η ευζωία των σταβλιζόμενων ζώων. Οσον αφορά την υγιεινή του προβάτου έχουν μελετηθεί τα κυριότερα λοιμώδη, παρασιτικά και μεταβολικά νοσήματα και έχουν προταθεί τρόποι αντιμετώπισής τους.


Αξιοποίηση των αποθεμάτων ζωοτεχνικής γνώσης

Από όλα τα παραπάνω προκύπτει σαφώς ότι στον τομέα της προβατοτροφίας υπάρχουν μεγάλα αποθέματα ζωοτεχνικής γνώσης στη χώρα τα οποία είναι αναγκαίο να αξιοποιηθούν. Δε χωρεί αμφιβολία ότι στο μέλλον ο προβατοτρόφος θα έχει να εξασκήσει το επάγγελμά του σε ένα λιγότερο προστατευτικό και περισσότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Αυτό επιτείνει την αναγκαιότητα αξιοποίησης της υφιστάμενης επιστημονικής γνώσης και τεχνογνωσίας για την αύξηση της παραγωγικότητας των ποιμνίων, τη βελτίωση των παραγόμενων προϊόντων και τη μείωση του κόστους παραγωγής, ώστε να αυξηθεί η παραγωγή, να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων και να αυξηθεί το εισόδημα.
Η αξιοποίηση της υπάρχουσας ζωοτεχνικής γνώσης από τον προβατοτρόφο περιλαμβάνει δύο στάδια: την απόκτηση και την εφαρμογή της. Με την οικονομική ενίσχυση της Ευρωπαϊκής Ενωσης διεξάγεται τελευταίως πληθώρα επιμορφωτικών σεμιναρίων στον τομέα της κτηνοτροφίας. Ομως, τα σεμινάρια αυτά διόλου απέδωσαν. Ο καλλίτερος τρόπος διάχυσης επιστημονικών γνώσεων στους προβατοτρόφους είναι η εγκαθίδρυση πρότυπων προβατοτροφικών μονάδων και η παρακολούθησή τους με βάση ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα, το οποίο οφείλει να περιλαμβάνει τις εξής φάσεις:
(α) αποτύπωση και ανάλυση, με ζωοτεχνικά και οικονομικά κριτήρια, της επικρατούσας κατάστασης στη μονάδα,
(β) η βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας με βάση τα σύγχρονα επιστημονικά επιτεύγματα,
(γ) η παρακολούθηση της πορείας της μονάδας για τουλάχιστον μία παραγωγική περίοδο,
(δ) η αποτύπωση και ανάλυση της νέας κατάστασης,
(ε) η σύγκριση των νέων δεδομένων με τα αρχικά.
Ολες αυτές οι φάσεις παρακολουθούνται και σχολιάζονται από τους ενδιαφερόμενους προβατοτρόφους της περιοχής της πρότυπης μονάδας σε συνεργασία με τους ζωοτέχνες εκπαιδευτές.

Η εκπαίδευση σε πρότυπες μονάδες παραγωγής των προβατοτρόφων περιλαμβάνει και τα δύο στάδια αξιοποίησης της επιστημονικής γνώσης, δηλαδή τόσο την απόκτηση όσο και την εφαρμογή της. Αυτό δεν ισχύει όσον αφορά το σπουδαιότερο, ίσως, συντελεστή της ζωικής παραγωγής, δηλαδή τη γενετική βελτίωση του ζωικού υλικού.
Η γενετική βελτίωση είναι μία σύνθετη και συνεχής διαδικασία, η οποία αναφέρεται σε ολόκληρο τον πληθυσμό και όχι στο μεμονωμένο ποίμνιο. Καθίσταται, επομένως, σαφές ότι η αποτελεσματική εφαρμογή των μεθόδων της Γενετικής Βελτίωσης προϋποθέτει αυστηρό προγραμματισμό και την ύπαρξη κατάλληλων οργανωτικών δομών στήριξης των βελτιωτικών διαδικασιών.
Με τον όρο προγραμματισμός, της γενετικής βελτίωσης, νοείται η ορθολογική χρησιμοποίηση όλων των διαθέσιμων μέσων για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου βελτιωτικού στόχου, δηλαδή τη δημιουργία γονοτύπων οι οποίοι να μεγιστοποιούν το οικονομικό όφελος του προβατοτρόφου, κάτω από τις ισχύουσες κάθε φορά οικονομικές, κοινωνικές και γεωμορφολογικές συνθήκες.
Ο προγραμματισμός της γενετικής βελτίωσης είναι μία σύνθετη διαδικασία, η οποία περιλαμβάνει τις φάσεις:
(α) ορισμός του παραγωγικού συστήματος,
(β) καθορισμός του βελτιωτικού στόχου,
(γ) επιλογή του κατάλληλου ζωικού υλικού,
(δ) οργάνωση του ελέγχου των αποδόσεων,
(ε) εκτίμηση των φαινοτυπικών, των γενετικών και των οικονομικών παραμέτρων των παραγωγικών ιδιοτήτων των ζώων,
(ζ) καθορισμός της μεθόδου εκτίμησης των κληροδοτικών τιμών των ζώων,
(η) καθορισμός των επιλεγόμενων χαρακτηριστικών,
(θ) σχεδιασμός του συστήματος σύζευξης,
(ι) σχεδιασμός του συστήματος διάδοσης της γενετικής προόδου,
(κ) διατύπωση ολοκληρωμένων εναλλακτικών προγραμμάτων βελτίωσης,
(λ) γενετικοΔοικονομική αξιολόγηση των εναλλακτικών προγραμμάτων βελτίωσης,
(μ) εκλογή και εφαρμογή του περισσότερο αποτελεσματικού προγράμματος βελτίωσης,
(ν) έλεγχος και παρακολούθηση της αποδοτικότητας του εφαρμοζόμενου προγράμματος και
(ξ) τροποποιητική επέμβαση στο πρόγραμμα, εφόσον διαπιστωθεί ότι η αποδοτικότητά του αποκλίνει από το αναμενόμενο αποτέλεσμα.
Η μεθοδολογία προγραμματισμού της γενετικής βελτίωσης είναι γνωστή στην Ελλάδα και ειδικά όσον αφορά το πρόβατο υπάρχουν αρκετές δημοσιευμένες μελέτες με περιεχόμενο το θέμα αυτό. Τίθεται, επομένως, το ερώτημα γιατί η γενετική βελτίωση του προβάτου στη χώρα υστερεί τόσο πολύ; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι ότι ελλείπουν οι κατάλληλες οργανωτικές δομές στήριξης των βελτιωτικών διαδικασιών.
Στην Ελλάδα με το έργο της γενετικής βελτίωσης είναι επιφορτισμένα τα υφιστάμενα πέντε κρατικά Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης. Εχει ήδη επισημανθεί ότι οι γεωτεχνικοί που στελεχώνουν τα Κέντρα αυτά καταβάλλουν αξιόλογες προσπάθειες, οι οποίες, όμως, δεν έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, εξαιτίας των πολλαπλών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν. Τα Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης πρέπει, επομένως, να αναβαθμιστούν και η αναβάθμιση αυτή οφείλει να προέλθει, πρωτίστως, με πρωτοβουλίες των ίδιων των παραγωγών. Το πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι, η οργάνωσή τους σε Ενώσεις Εκτροφέων Αμιγών Φυλών, οι οποίες θα αναλάβουν τις αναγκαίες πρωτοβουλίες αναβάθμισης των Κέντρων Γενετικής Βελτίωσης και την προώθηση, σε σωστή βάση, της βελτίωσης των αντίστοιχων φυλών προβάτων. Επιδίωξη οφείλει να είναι κάθε Κέντρο, που αντιστοιχεί σε μία μεγάλη φυλή, να εξελιχθεί βαθμιαία σε έναν οργανισμό με τα εξής τμήματα:
(α) ένα τμήμα προγραμματισμού και εποπτείας της βελτιωτικής διαδικασίας με προϊστάμενο ένα γενετιστή,
(β) ένα τμήμα ελέγχου των αποδόσεων και παροχής υπηρεσιών προς τους παραγωγούς, με προϊστάμενο έναν ειδικό στην εκτροφή των παραγωγικών ζώων,
(γ) ένα τμήμα ηλεκτρονικής επεξεργασίας στοιχείων, με προϊστάμενο έναν ειδικό στην Πληροφορική,
(δ) ένα τμήμα βιοτεχνολογίας, με προϊστάμενο έναν ειδικό στην τεχνητή σπερματέγχυση και στη μεταφορά εμβρύων,
(ε) ένα τμήμα πωλήσεων, με προϊστάμενο έναν οικονομολόγο και
(ζ) ένα τμήμα διοίκησης, με προϊστάμενο ένα νομικό.
Τα τμήματα αυτά θα συντονίζονται από ένα γενικό διευθυντή με ειδικότητα στη διοίκηση επιχειρήσεων.
Η εξέλιξη ενός Κέντρου Γενετικής Βελτίωσης στην παραπάνω μορφή συνεπάγεται σημαντικό κόστος. Η κάλυψη του κόστους αυτού οφείλει να αναληφθεί κατά ένα μέρος από τους ίδιους τους παραγωγούς και κατά το άλλο από την Πολιτεία. Την εποχή των αποκρατικοποιήσεων φαίνεται, ίσως, ετεροχρονιστική η άποψη ότι η Πολιτεία πρέπει να συμμετέχει στο κόστος των προγραμμάτων γενετικής βελτίωσης. Ομως, υπάρχουν σοβαροί λόγοι οι οποίοι επιβάλλουν την πραγματοποίηση δημόσιων επενδύσεων στον τομέα της γενετικής βελτίωσης. Ορισμένοι από τους λόγους αυτούς είναι:
(α) η δημιουργία των αναγκαίων προϋποθέσεων για την εφαρμογή εντατικών προγραμμάτων γενετικής βελτίωσης, με σκοπό την επίτευξη, μακροχρόνια, υψηλής γενετικής προόδου,
(β) η αξιοποίηση του γενετικού δυναμικού του εγχώριου ζωικού υλικού με σκοπό την επίτευξη της μέγιστης δυνατής ανεξαρτησίας, όσον αφορά τη διατροφή των κατοίκων της χώρας,
(γ) η εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας του εγχώριου ζωικού κεφαλαίου,
(δ) η διατήρηση επαρκούς γενετικής παραλλακτικότητας στους διάφορους πληθυσμούς για την εξασφάλιση, μακροχρόνια, υψηλής γενετικής προόδου, καθώς και για την αναπροσαρμογή της ζωικής παραγωγής σε τυχόν μελλοντικές μεταβολές στις συνθήκες τις παραγωγικής διαδικασίας και της αγοράς,
(ε) η διαφύλαξη των απειλούμενων από εξαφάνιση φυλών και
(ζ) η παροχή στους παραγωγούς αντικειμενικών πληροφοριών για τη γενετική ποιότητα του ζωικού υλικού, ώστε να αποφεύγεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός μεταξύ των βελτιωτών.
Ο καλλίτερος τρόπος επενδύσεων της Πολιτείας στη γενετική βελτίωση των ζώων γενικά είναι η στήριξη και η ανάπτυξη προς την παραπάνω κατεύθυνση των Κέντρων Γενετικής Βελτίωσης.
Οι παραπάνω σκέψεις διαμορφώνουν ένα πλαίσιο το οποίο μπορεί να βοηθήσει στην αναζήτηση της κατάλληλης νομικής μορφής οργάνωσης της γενετικής βελτίωσης, η οποία:
(α) να ορίζει σαφώς το βελτιωτικό στόχο,
(β) να ορίζει σαφώς τις δεσμεύσεις των εμπλεκόμενων φορέων,
(γ) να κατευθύνει όλες τις γινόμενες ενέργειες προς την ίδια κατεύθυνση,
(δ) να ενθαρρύνει και να επιβάλει στους εργαζομένους την πειθαρχία που κάθε οργανωμένη προσπάθεια απαιτεί και
(ε) να δίνει μια αίσθηση σκοπού και συμμετοχής στο επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Χωρίς αυτή τη συντονισμένη δράση των εμπλεκόμενων φορέων είναι βέβαιο ότι η βελτιωτική διαδικασία θα παραμείνει μια πρόχειρη και συμπτωματική διαδικασία και ο προβατοτρόφος θα συνεχίζει να εκτρέφει ένα ζωικό υλικό το οποίο δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες οικονομικές απαιτήσεις.
Οι φορείς, που εμπλέκονται στην εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου προγράμματος γενετικής βελτίωσης είναι οι ενώσεις των βελτιωτών που αντιπροσωπεύουν το ενεργό μέρος του πληθυσμού, οι ενώσεις των παραγωγών που αντιπροσωπεύουν το παραγωγικό μέρος του πληθυσμού, το αντίστοιχο Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης και ενδεχομένως οι εταιρίες επεξεργασίας γάλακτος. Η οργάνωση όλων αυτών των φορέων με την πρέπουσα νομική δομή σε έναν ενιαίο φορέα δεν είναι δύσκολη, αρκεί να πραγματοποιηθεί το πρώτο βήμα που δεν μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά η οργάνωση των παραγωγών. Οι πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή οφείλουν να προέλθουν από τους ίδιους τους παραγωγούς, οι οποίοι όταν συνειδητοποιήσουν την αποτελεσματικότητα και την ωφελιμότητα ενός ολοκληρωμένου προγράμματος γενετικής βελτίωσης είναι βέβαιο ότι θα προβούν στις απαραίτητες ενέργειες οργάνωσής τους για την απρόσκοπτη εφαρμογή του προγράμματος.

Η προβατοτροφία δεν επηρεάζεται μόνο από τις τεχνικές εξελίξεις, αλλά και από ποικίλους άλλους, κυρίως, οικονομικούς παράγοντες, όπως είναι:
(α) οι εξελίξεις στη συζήτηση των παραγόμενων προϊόντων,
(β) οι εξελίξεις στις τιμές των προϊόντων και στις τιμές των παραγωγικών συντελεστών στην εσωτερική και στη διεθνή αγορά,
(γ) η ακολουθούμενη από τις εκάστοτε κυβερνήσεις οικονομική πολιτική.
Είναι βέβαιο ότι οι παράγοντες αυτοί θα διαμορφώσουν στο μέλλον ένα λιγότερο προστατευτικό και περισσότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον εξάσκησης του επαγγέλματος του προβατοτρόφου και θα αυξήσουν τις πιέσεις για τη βελτίωση της παραγωγικότητας του κλάδου. Η χαμηλή παραγωγικότητα του κλάδου οφείλεται σε παράγοντες που έχουν σχέση:
(α) με το χαμηλό γενετικό δυναμικό των εκτρεφόμενων ζώων,
(β) το μικρό μέγεθος των ποιμνίων,
(γ) την προμήθεια και τη χρήση των ζωοτροφών,
(δ) τις απώλειες από ζωονόσους,
(ε) την έλλειψη επαρκούς υποδομής για την εμπορία των παραγόμενων προϊόντων,
(ζ) την επίπονη εργασία κάτω από αντίξοες συνθήκες.
Οπως προκύπτει από τα προηγούμενα, πολλά από τα προβλήματα αυτά μπορούν να ξεπεραστούν με τη σωστή αξιοποίηση των αποθεμάτων ζωοτεχνικής γνώσης που υπάρχει στην Ελλάδα. Ο κλάδος της προβατοτροφίας είναι σημαντικός από οικονομική και κοινωνική άποψη επειδή:
(α) προμηθεύει τον ελληνικό λαό με βασικά προϊόντα,
(β) μετέχει με υψηλό ποσοστό στην ακαθάριστη αξία της ζωικής παραγωγής,
(γ) αξιοποιεί τους τεράστιους σε έκταση βοσκοτόπους της χώρας,
(δ) εξασφαλίζει εισόδημα σε χιλιάδες οικογένειες.

Επομένως, η Πολιτεία, οι Γεωτεχνικοί και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας, πρέπει να συμπαρασταθούν στις προσπάθειες των προβατοτρόφων για αύξηση της παραγωγικότητας των ποιμνίων τους και, κατ' επέκταση, του εισοδήματος και του βιοτικού τους επιπέδου. Οσον αφορά τα Ερευνητικά Κέντρα της χώρας, οι προβατοτρόφοι να είναι βέβαιοι ότι αυτά είναι ανιδιοτελώς στο πλευρό τους.


ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ :


http://www.paseges.gr/portal/homePage.jsf

ΤΕΧΝΗΤΗ ΣΠΕΡΜΑΤΕΓΧΥΣΗ

Ο Τομέας Αναπαραγωγής και Τεχνητής Σπερματέγχυσης ασχολείται με:

1. Έρευνα της φυσιοπαθολογίας αναπαραγωγής των παραγωγικών ζώων
2. Εκπόνηση σχημάτων γενετικής βελτίωσης των αγροτικών ζώων
3. Ανάπτυξη μεθόδων και τεχνικών πρώϊμης διάγνωσης της κυοφορίας και νοσημάτων αναπαραγωγής των ζώων με υπερηχογραφία και ορμονικούς προσδιορισμούς
4. Ανάπτυξη μεθόδων κατάψυξης και ελέγχου του σπέρματος κάπρων και κριών
5. Τυποποίηση σχημάτων συλλογής, μεταφοράς, μικροχειρισμών και εξωσωματικής παραγωγής εμβρύων
6. Δημιουργία τράπεζας γενετικού υλικού, με τη μορφή καταψυγμένου σπέρματος και εμβρύων, ελληνικών φυλών βοοειδών, προβάτων που κινδυνεύουν με εξαφάνιση
7. Ανάπτυξη, συστημάτων βιολογικής εκτροφής παραγωγικών ζώων και παραγωγής βιολογικών ζωϊκών τροφίμων

Η τεχνητή σπερματέγχυση στο κουνέλι με νωπό και συντηρημένο υπό ψύξη σπέρμα

Σ. Σαμουηλίδης

Στην έρευνα αυτή συγκρίνεται η γονιμότητα του σπέρματος 4 αρσενικών κουνελιών φυλής Νέας Zηλανδίας, που χρησιμοποιήθηκε σε 5 συνολικά ομάδες των 20 θηλυκών κουνελιών της ίδιας φυλής, αφ ενός ύστερα από Τεχνητή Σπερματέγχυση (ΤΣ) (ομ. 1,2,3,4) και αφ ετέρου ύστερα από Φυσική Οχεία (Ομ. 5). Στα ζώα της ομάδας 1 διενεργήθηκε ΤΣ με νωπό αραιωμένο σπέρμα +21ΟC, με ζωτικότητα 80%, μία ώρα μετά τη συλλογή του. Στα ζώα των ομάδων 2,3 και 4 διενεργήθηκε ΤΣ με το ίδιο αραιωμένο σπέρμα, που είχε προηγουμένως συντηρηθεί στους +5ΟC για 24, 48 και 72 ώρες μετά τη συλλογή του αντίστοιχα. Η μέση ζωτικότητα των σπερματοζωαρίων των ζώων της ομάδας 2,3 και 4 ήταν 75%, 70% και 60%, αντίστοιχα. Σε όλα τα θηλυκά κουνέλια εφαρμόστηκε ορμονική αγωγή τόσο πριν από την ΤΣ όσο και πριν από την ΦΟ. Το ποσοστό τοκετών για τις ομάδες 1,2,3,4 και 5 ήταν 85%, 75%, 70%, 60% και 80% αντίστοιχα, ενώ ο μέσος όρος του μεγέθους των τοκετοομάδων τους ήταν 7,9, 7,6, 7,2, 6,8 και 8,0 αντίστοιχα. Οι διαφορές ανάμεσα στα παραπάνω ποσοστά τοκετών και μεγέθη των τοκετοομάδων δεν ήταν σημαντικές. Από τα παραπάνω αποτελέσματα συμπεραίνεται ότι η ΤΣ στα κουνέλια σε ό,τι αφορά στα ποσοστά τοκετών και το μέγεθος των τοκετοομάδων τόσο με νωπό αραιωμένο στους +21ΟC, όσο και με σπέρμα αραιωμένο και συντηρημένο στους +5ΟC μέχρι 72 ώρες, δεν υπολείπεται της φυσικής οχείας.

Η τεχνητή σπερματέγχυση Του Γιώργου Ι. Ρόζου: Κτηνιάτρου

Η σύγχρονη κυνοφιλία βασίζεται στην επιλεκτική αναπαραγωγή, που σημαίνει αυστηρή επιλογή γεννητόρων, με βάση εργασιακά και μορφολογικά χαρακτηριστικά. Ο συνήθης – ο κλασικός, αν προτιμάτε – τρόπος αναπαραγωγής περιλαμβάνει βέβαια την συνεύρεση του αρσενικού με την θηλυκιά. Ακόμα όμως και κυνόφιλοι με μικρή εμπειρία στην αναπαραγωγή, γνωρίζουν ότι αυτός ο τρόπος δεν είναι άμοιρος προβλημάτων.

Πρώτα απ’ όλα, συχνά μεταξύ των δύο «παρτενέρ» μπορεί να μεσολαβεί μία πολύ μεγάλη απόσταση, πράγμα που σημαίνει ότι το ένα από τα δύο ζώα θα πρέπει να μετακινηθεί προς το άλλο, που με τη σειρά του μεταφράζεται σε κόπο, έξοδα και στρες.
Δεύτερον – και εξίσου σημαντικό – είναι η «χημεία» μεταξύ των δύο ζώων. Πολλές φορές η επίβαση καθίσταται αδύνατη ή δυσχερής, κυρίως λόγω άρνησης του θηλυκού.
Τρίτον, αρσενικά που κάνουν «υπερωρίες», μπορεί να έχουν χαμηλής γονιμότητας σπέρμα, κάτι που συχνά δεν γίνεται αντιληπτό, ενώ συνήθως σε περίπτωση αποτυχίας οι ευθύνες στρέφονται προς την σκύλα.
Τέταρτον, προκύπτουν διαχειριστικά προβλήματα στις εκτροφές, αφού το αρσενικό μπορεί ανά πάσα στιγμή να «σκοράρει», ενώ οι θηλυκές μπορούν να δεχτούν επίβαση μόνο σε πολύ συγκεκριμένες μέρες το χρόνο. Αν λοιπόν θέλετε να βάλετε την σκύλα σας με έναν πετυχημένο και περιζήτητο αρσενικό, θα χρειαστεί ενδεχομένως να περιμένετε πολύ, διότι αν τις «κρίσιμες» μέρες, ο «γαμπρός» είναι «ρεζερβέ», τότε οι αναπαραγωγικοί σας στόχοι παίρνουν αναβολή για το επόμενο εξάμηνο, που η σκύλα σας θα είναι πάλι «ώριμη».
Σε αυτά τα προβλήματα, τις λύσεις μπορεί να δώσει η εφαρμογή της τεχνητής σπερματέγχυσης, η οποία σε αντίθεση με την φυσική σπερματέγχυση, δεν απαιτεί, όπως θα δείτε την ταυτόχρονη παρουσία και των δύο ζώων, ενώ μπορεί να εγγυηθεί την ποιότητα του σπέρματος.

Τι είναι;
Η τεχνητή σπερματέγχυση είναι μία τεχνική, κατά την οποία το σπέρμα εισάγεται στο γεννητικό σύστημα του θηλυκού με τεχνητό τρόπο. Το σπέρμα έχει ήδη συλλεχτεί από το αρσενικό (σπερματοληψία) και έχει υποστεί την κατάλληλη επεξεργασία. Μπορεί να είναι, ή μάλλον να μοιάζει πολύ προχωρημένη διαδικασία, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για μία πολύ παλιά ιστορία, αν σκεφτείτε ότι ο πρώτος που την μελέτησε ήταν ένας Ιταλός, ο Spallamnzani, το 1780!!!
Η μέθοδος αυτή βρίσκει ευρεία εφαρμογή στα παραγωγικά ζώα (βοοειδή, αιγοπρόβατα, χοίροι) και μάλιστα η εφαρμογή της στη χώρα μας ξεκίνησε από τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, συμβάλλοντας τα μέγιστα στην ανάπτυξη της εγχώριας κτηνοτροφίας. Το Υπουργείο Γεωργίας διατηρεί δύο Κέντρα Τεχνητής Σπερματέγχυσης, ένα στην Αθήνα και ένα στην Θεσσαλονίκη. Εκτός από τα προαναφερθέντα ζωικά είδη, η τεχνητή σπερματέγχυση έχει μελετηθεί και εφαρμοστεί (αν και πειραματικά σε πολλές περιπτώσεις) σε πολλά άλλα είδη, μεταξύ των οποίων τα άλογα, οι όνοι, τα πτηνά, τα ψάρια και οι μέλισσες!!!!
Ας παρακολουθήσουμε την τεχνική βήμα- βήμα, χωρίς να μπούμε σε κουραστικές λεπτομέρειες.

Η επιλογή του αρσενικού
Αναφερόμαστε σε καθαρά ιατρικά – βιολογικά κριτήρια, τα οποία πρέπει να συμπληρώνουν τα μορφολογικά και τα εργασιακά κριτήρια. Πρέπει δηλαδή να είμαστε σίγουροι ότι το συγκεκριμένο ζώο είναι απαλλαγμένο από βεβαρημένη κληρονομικότητα, π.χ. δυσπλασία του ισχίου, επιληψία, κ.λ.π. Ακόμα, καλό είναι να γνωρίζουμε το αναπαραγωγικό του παρελθόν, δηλαδή τι ποιότητας απογόνους δίνει, αλλά και το ποσοστό των γόνιμων επιβάσεων.
Φυσικά στη συνολική εκτίμηση, συμπεριλαμβάνεται η υγεία και η γονιμότητα των απογόνων που έχει ήδη δώσει. Τέλος, απαραίτητη γνώση πριν από την σπερματοληψία είναι το κατά πόσο το συγκεκριμένο ζώο έχει υποβληθεί σε σεξουαλική κατάχρηση, η οποία μειώνει τη γονιμότητα του σπέρματος.

Η σπερματοληψία
Είναι η διαδικασία συλλογής του σπέρματος. Το αρσενικό οδηγείται σε ένα ήρεμο χώρο. Είναι σημαντικό όλοι οι χειρισμοί που θα περιγραφούν να γίνονται με ήπιο τρόπο και απαλές κινήσεις, χωρίς βία, φωνές, κ.λ.π. Το ζώο πρέπει να είναι ξεκούραστο, καθαρό και ταϊσμένο. Πριν από τη διαδικασία πλένεται η περιοχή του πέους με ένα ελαφρύ αντισηπτικό και κουρεύονται οι τρίχες. Από εδώ και στο εξής υπάρχουν τρεις τρόποι – μέθοδοι.
Ο πρώτος αφορά την τεχνική του τεχνητού κόλπου. Ο τεχνητός κόλπος είναι ένας επιμήκης σωλήνας με διπλό τοίχωμα. Υπάρχει σε διάφορα μεγέθη. Για τις μεγαλόσωμες φυλές το μήκος φτάνει τα 15 εκ. με διάμετρο 6 εκ., ενώ για τις μικρόσωμες φυλές το μήκος είναι πάλι 15 εκ., αλλά η διάμετρος 4 εκ. Στον κενό χώρο εισάγεται νερό θερμοκρασίας 40˚C και αέρας, από ειδικές βαλβίδες, ώστε η θερμοκρασία του τοιχώματος και η πίεση προσομοιάζουν με αυτές του κόλπου της σκύλας. Το πέος του οδηγείται στον τεχνητό κόλπο και επακολουθεί η εκσπερμάτιση. Το σπέρμα συλλέγεται σε φιαλίδιο, στο άλλο άκρο του τεχνητού κόλπου.
Ο άλλος τρόπος είναι απλούστερος και πιο … «παραδοσιακός». Συλλαμβάνεται το πέος του σκύλου απευθείας με γάντι σε συγκεκριμένο σημείο, πιέζεται ελαφρά και το ζώο εκσπερματίζει, ενώ το σπέρμα συλλέγεται σε ειδικό ποτήρι.
Η τρίτη μέθοδος εφαρμόζεται μόνο σε ζώα υψηλής αναπαραγωγικής αξίας και είναι πιο πολύπλοκος. Το ζώο υποβάλλεται σε νάρκωση, το απευθυσμένο του καθαρίζεται από κόπρανα και πλένεται και ακολούθως εισάγεται ένας ειδικός ηλεκτροδιεγέρτης, ο οποίος στο κατάλληλο σημείο, με ηλεκτρικές εκκενώσεις βαθμιαία αυξανόμενης τάσης και σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, ερεθίζει τον προστάτη αδένα και το ζώο εκσπερματίζει.
Οι δύο πρώτοι τρόποι είναι οι συχνότερα εφαρμοζόμενοι. Αν το αρσενικό είναι πολύ νεαρό και άπειρο, η παρουσία μιας οποιασδήποτε θηλυκιάς σε οίστρο αυξάνει θεαματικά την συνεργασία του, την ποσότητα και την ποιότητα του σπέρματος.

Το σπέρμα
Στη φυσική σπερματέγχυση, την επίβαση δηλαδή, ο όγκος του εκσπερματίσματος κυμαίνεται από 2 έως 20 κυβικά εκατοστά (ml), με συνήθη όρια 7-10ml. Το εκσπερμάτισμα αποτελείται από τα σπερματοζωάρια (τα γεννητικά κύτταρα του αρσενικού) και από την υγρή φάση. Είναι υγρό, παχύρρευστο, κρεμώδες και αδιαφανές. Η ακριβής σύσταση, ο όγκος, τα φυσικά και χημικά χαρακτηριστικά του, καθώς και η πυκνότητά του εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως το ζώο, η κατάσταση της υγείας του, η διατροφή, η φυλή, κ.λ.π. Η πυκνότητα του εκσπερματίσματος μετράται σε εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά κυβικό εκατοστό (ml). Στον σκύλο λοιπόν, η πυκνότητα είναι από 50 μέχρι 200 εκατομμύρια ανά ml σπέρματος, κάτι όχι τόσο εντυπωσιακό, αν σκεφτείτε ότι ο κριός και ο τράγος παράγουν 1 με 4 δισεκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά ml σπέρματος. Πρωταθλητής ανακηρύσσεται ο ινδιάνος (η γαλοπούλα και όχι ο Απάτσι), με πυκνότητα 8 με 10 δισεκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά ml σπέρματος. Το είδος μας ανήκει μάλλον στους ουραγούς, με μέσο όγκο 2 ως 5 ml και πυκνότητα λίγα εκατομμύρια σπέρματος ανά ml.

Η εξέταση του σπέρματος
Η ποσότητα δεν συνεπάγεται ποιότητα. Τα πολλά εκατομμύρια που διαβάσατε πιο πριν, μπορεί να μην σημαίνουν πολλά πράγματα, αν τα σπερματοζωάρια παρουσιάζουν ανωμαλίες. Οι ανωμαλίες αυτές αφορούν κυρίως την κατασκευή τους και την ωριμότητά τους. Σε σκύλους που υποβάλλονται συχνά σε επεμβάσεις ή σε σπερματοληψίες, τα σπερματοζωάρια δεν προλαβαίνουν να ωριμάσουν και απαιτούν μία χαρακτηριστική δομή, η οποία φαίνεται στο μικροσκόπιο. Επίσης, σημαντικό στοιχείο είναι η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, τα οποία, υπό φυσιολογικές συνθήκες, «κολυμπούν» μέσα στον όγκο των σπερματικών υγρών. Αν η κινητικότητα είναι μειωμένη, αν η πυκνότητα είναι χαμηλή, αν υπάρχουν μορφολογικές ανωμαλίες, τότε το σπέρμα είναι χαμηλής γονιμότητας και ακατάλληλο. Τέλος, η εξέταση περιλαμβάνει και τον μικροβιολογικό έλεγχο, για να αποφευχθεί η μετάδοση ασθενειών.

Η επεξεργασία του σπέρματος
Το σπέρμα μετά τη συλλογή και την εξέτασή του, αραιώνεται. Το σκεπτικό είναι απλό: αφού από τα πολλά εκατομμύρια σπερματοζωάρια, λίγα - το πολύ 10-12 συνήθως - γονιμοποιούν τα ισάριθμα ωάρια, αν αραιώσουμε το σπέρμα, τότε μπορούμε να φτιάξουμε περισσότερες «δόσεις». Η αραίωση αυτή γίνεται σε λογικά πλαίσια, π.χ. στον σκύλο 1 προς 5, ή 1 προς 7. Ένα σύνηθες αραιωτικό είναι το αποβουτυρωμένο γάλα αγελάδας, αλλά υπάρχουν και πιο εξελιγμένα αραιωτικά, τα οποία παρέχουν ευνοϊκές συνθήκες στα σπερματοζωάρια. Σημαντικός παράγοντας στην επιλογή αραιωτικού είναι η τύχη του σπέρματος. Συγκεκριμένα, με κάποιους τύπους αραιωτικού, το σπέρμα συντηρείται στους 5 - 6˚C για τρεις μέρες, ενώ με άλλους τύπους μπορεί να καταψυχθεί στους -79˚C (ξηρός πάγος, στερεοποιημένο διοξείδιο του άνθρακα) και να συντηρηθεί για μήνες.

Η σπερματέγχυση
Είτε σε απλή ψύξη, είτε σε βαθιά κατάψυξη, το σπέρμα πρέπει να αναθερμανθεί αμέσως μετά τη χρήση του. Κάθε δόση έχει όγκο περίπου 5ml και εισάγεται στη μήτρα της σκύλας με ειδικό καθετήρα, που μοιάζει με σύριγγα. Απόλυτη σημασία έχει ο χρόνος της σπερματέγχυσης, δηλαδή την 10-13 μέρα από την στιγμή που θα εμφανιστεί το πρώτο αίμα. Συνολικά εγχέονται 250 εκατομμύρια σπερματοζωάρια.

Πλεονεκτήματα – Προβλήματα
Φανταστείτε έναν καλό αρσενικό σκύλο, ο οποίος έχει ιδιαίτερα χαρίσματα και είναι καλός αναπαραγωγός (να «δίνει» όπως λένε οι κυνόφιλοι). Με την εφαρμογή του συστήματος της τεχνητής σπερματέγχυσης θα μπορούσε αντί να «σερβίρει» μια θηλυκιά τη φορά, να γονιμοποιεί ταυτόχρονα 10 με 15. Με τον τρόπο αυτό τα «καλά» του γονίδια θα μπορούσαν να «διανεμηθούν» σε πολλές σκύλες, πολύ περισσότερες από αυτές που θα μπορούσε να γονιμοποιήσει με φυσικό τρόπο. Ακόμα, η μεγάλη απόσταση θα μπορούσε να μην θεωρείται πρόβλημα, αφού η μεταφορά του σπέρματος δεν αποτελεί πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή κατεψυγμένο σπέρμα ταύρου διανέμεται ακόμα και στα πιο απομακρυσμένα νησιά της χώρας μας. Λύνεται και το πρόβλημα της αναμονής, αφού ο ιδιοκτήτης της θηλυκιάς μπορεί να υπολογίσει τις κατάλληλες ημέρες και να παραγγείλει έγκαιρα σπέρμα, σε συναίνεση πάντα με τον κτηνίατρο.
Η ποιότητα θα είναι ασφαλώς εγγυημένη, μέσα από τις διαδικασίες που προαναφέρθηκαν.
Η αποθήκευση σπέρματος από πολλούς αρσενικούς, θα μπορούσε να οδηγήσει στην δημιουργία τράπεζας σπέρματος, απ’ όπου ο κυνόφιλος θα μπορούσε να επιλέξει τα γονίδια που του ταιριάζουν καλύτερα στις γραμμές αίματος και στο όραμά του. Και βέβαια, η αποθήκευση σπέρματος, εξασφαλίζει την συνέχεια σε περίπτωση πρόωρου θανάτου ή ατυχήματος. Τέλος, θέμα «χημείας» δεν τίθεται, αφού η σκύλα θα υποβληθεί σε μία διαδικασία γονιμοποίησης, ερήμην του αρσενικού, ενώ η εγγυημένη ποιότητα του σπέρματος θα ξεκαθάριζε το ποιος φταίει σε περίπτωση αποτυχίας γονιμοποίησης. Όμως…
Η ανεξέλεγκτη διανομή ενός συγκεκριμένου αρσενικού που είναι της «μόδας», λόγω π.χ. πρόσφατης κατάκτησης ενός τίτλου, ή που είναι πιο «φτηνό», μπορεί να οδηγήσει σε ποικίλου βαθμού αιμομιξίες. Η κακή χρήση του σπέρματος σε σκύλες γενετικά πολύ υποδεέστερες, θα οδηγήσει ενδεχομένως στη γέννηση μέτριων κουταβιών και έτσι θα εξαχθούν λανθασμένα συμπεράσματα για την τελική αξία του επιβήτορα. Η τεχνητή σπερματέγχυση είναι ένα εργαλείο για την κυνοφιλία και όχι ένα μέσο εύκολου πλουτισμού, για να ισχυρίζεται ο κάθε πικραμένος ότι πουλάει κουτάβια του Χ αναπαραγωγού. Αν λοιπόν δούμε ποτέ σοβαρά το θέμα αυτό στη χώρα μας, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας φορέας ιδιωτικός (ξεχάστε το κράτος), που θα συνεργάζεται στενά με τις αρμόδιες κυνοφιλικές αρχές, ώστε τα σπέρματα να δίνονται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και μόνο. Θα τηρείται βέβαια λεπτομερές ηλεκτρονικό αρχείο και θα υπάρχει η δυνατότητα εισαγωγής και εξαγωγής σπέρματος. Σκεφτείτε μόνο πόσες δυνατότητες θα διανοίγονταν, πόσες διασταυρώσεις θα μπορούσαν να σχεδιαστούν και να πραγματοποιηθούν. Αυτά βέβαια είναι όνειρο ονείρων. Στην Ελλάδα ζούμε, όπου δυστυχώς κάποιοι κυνηγοί (το παρήγορο είναι ότι είναι συνεχώς μειούμενοι) ακόμα και σήμερα θεωρούν τον σκύλο ως ένα τετράποδο κατσαβίδι για να κάνουν τη δουλειά τους (συγκομιδή κρέατος). Είναι αμφίβολο κατά πόσο οι πραγματικά κυνόφιλοι, οι άνθρωποι που κυνηγούν για τους σκύλους τους, θα μπορούσαν να στηρίξούν ένα τέτοιο εγχείρημα οικονομικά.

MOTO
Η αποθήκευση σπέρματος από πολλούς αρσενικούς, θα μπορούσε να οδηγήσει στην δημιουργία τράπεζας σπέρματος, απ’ όπου ο κυνόφιλος θα μπορούσε να επιλέξει τα γονίδια που του ταιριάζουν καλύτερα στις γραμμές αίματος και στο όραμά του. Και βέβαια, η αποθήκευση σπέρματος, εξασφαλίζει την συνέχεια σε περίπτωση πρόωρου θανάτου ή ατυχήματος.

Η τεχνητή σπερματέγχυση είναι ένα εργαλείο για την κυνοφιλία και όχι ένα μέσο εύκολου πλουτισμού, για να ισχυρίζεται ο κάθε πικραμένος ότι πουλάει κουτάβια του Χ αναπαραγωγού.

ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ

Η Ελληνική Πτηνοτροφία Σήμερα

Η πτηνοτροφία στην Ελλάδα είναι από τους πιο δυναμικούς κλάδους της αγροτικής οικονομίας και αντιπροσωπεύει σήμερα το 5 % της συνολικής αξίας της αγροτικής παραγωγής. Οι οργανωμένες πτηνοτροφικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα παράγουν ετησίως 120.000.000 κοτόπουλα και 1.500.000.000 αυγά. Η παραγωγή καλύπτει σχεδόν πλήρως την εγχώρια ζήτηση. Στον κλάδο δραστηριοποιούνται περί τις 50 επιχειρήσεις διαφόρων μεγεθών. Στην ζωική παραγωγή δραστηριοποιούνται περί τις 2000 αγρότες πτηνοτρόφοι , οι οποίοι συνεργάζονται με τις οργανωμένες / καθετοποιημένες επιχειρήσεις. Η παραγωγή κοτόπουλου είναι συγκεντρωμένη κατά 45 % στην Ήπειρο , κατά 27 % στην Στερεά Ελλάδα και κατά 18 % στην Μακεδονία και τη Θράκη . Η παραγωγή του αυγού είναι πιο ομοιόμορφα κατανεμημένη, πλην όμως μεγάλο ποσοστό εξακολουθεί να προέρχεται από την Αττική. Οι οργανωμένες επιχειρήσεις του κλάδου απασχολούν άμεσα πάνω από 4.000 άτομα. Στα πτηνοτροφεία αντίστοιχα απασχολούνται περί τα 6.000 άτομα. Από τον κλάδο εξαρτώνται απόλυτα άλλες 5.000 θέσεις εργασίας που αφορούν συνεργεία συλλογής και καθαρισμού, μεταφορές πρώτων υλών και ετοίμων, εργαστήρια μεταποίησης, ψητοπωλεία κλπ. Η Ελληνική Πτηνοτροφία απορροφά ετησίως πάνω από 500.000 δημητριακών (σιτάρι και καλαμπόκι). Από την Ελληνική παραγωγή απορροφά κυρίως τις ζωοτροφικές ποιότητες, οι οποίες λόγω του ανταγωνισμού και του κόστους μεταφοράς δύσκολα θα αποτελούσαν αντικείμενο εξαγωγής. Οι οργανωμένες επιχειρήσεις του κλάδου πραγματοποίησαν το 2004 συνολικό τζίρο περί τα 700.000.000 € (240 δις δραχμές), ενώ περίπου 1.200.000.000 € είναι ο τζίρος των άμεσα εξαρτημένων με αυτές (προμηθευτές – λιανοπωλητές ). Μόνο στο άμεσο προσωπικό των οργανωμένων επιχειρήσεων καταβλήθηκαν το 2005 ως καθαρές αποδοχές άνω των 50.000.000 € ενώ καταβλήθηκαν και περί τα 27.000.000 € στα ασφαλιστικά τους ταμεία . Τα ποσά για το σύνολο του κλάδου είναι τριπλάσια ενώ αν συνυπολογισθούν και οι έμμεσα εξαρτώμενες θέσεις εργασίας πλησιάζουν το τετραπλάσιο. Τα επενδεδυμένα κεφάλαια στον κλάδο ξεπερνούν σε σημερινές τιμές το 1.000.000.000 €. Μόνον οι μονάδες της ζωικής παραγωγής (κοτέτσια), ξεπερνούν σε έκταση τα 3.000.000 τετραγωνικά. Το σύνολο σχεδόν των μονάδων μεταποίησης έχει εκσυγχρονισθεί την τελευταία δεκαετία, ενώ ακόμα και σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη επενδυτικά προγράμματα ύψους άνω των 30.000.000 € Το 80% της Ελληνικής παραγωγής ελέγχεται από 10 επιχειρήσεις , οι οποίες είναι πλήρως καθετοποιημένες και καλύπτουν ην παραγωγή νεοσσών, την παραγωγή φυράματος, την σφαγή – τυποποίηση, την εμπορία – διακίνηση. Οι τέσσερις μεγαλύτερες επιχειρήσεις που καλύπτουν το 60% της Ελληνικής παραγωγής είναι: 1 Ο ΠΤΗΝ/ΚΟΣ ΣΥΝ/ΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ «ΠΙΝΔΟΣ» με 27% (περιλαμβάνεται και η παραγωγή της εξαγορασθείσας ΣΥΝΚΟ) 2 Η Θ. ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ ΑΒΕΕ με 13% 3 Η H.Q.F με 12% 4 Ο ΠΤΗΝ/ΚΟΣ ΣΥΝ/ΜΟΣ ΑΡΤΑΣ με 8% Το 30% της Ελληνικής παραγωγής ελέγχεται από παραγωγούς, οι οποίοι είναι μέλη των πτην/κων συν/μων Ιωαννίνων και Άρτας και το 70% παράγεται από παραγωγούς που συνεργάζονται με ιδιωτικές επιχειρήσεις. Χαρακτηριστικά της ελληνικής πτηνοτροφίας ΔΥΝΑΜΙΚΟΤΗΤΑ: Το υφιστάμενο δυναμικό των πτηνοτροφικών εγκαταστάσεων – θαλάμων εκτροφής υπερεπαρκεί για την κάλυψη των αναγκών της κατανάλωσης. ΥΠΟΔΟΜΕΣ: Οι περισσότερες πτηνοτροφικές εγκαταστάσεις έχουν εκσυγχρονιστεί και είναι αντίστοιχες των μονάδων της Ε.Ε. Υπάρχουν σύγχρονες εκμεταλλεύσεις σφαγής – τυποποίησης, παραγωγής φυραμάτων και εκκόλαψης νεοσσών. Μειονέκτημα αποτελεί το ότι ο μηχανολογικός εξοπλισμός όλων των εκμεταλλεύσεων εισάγεται αυξάνοντας έτσι το κόστος των επενδύσεων. ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ: Το επιστημονικό προσωπικό που ασχολείται στην παραγωγή (Κτηνίατροι – Γεωπόνοι) είναι υψηλού επιπέδου με καλή επιστημονική κατάρτιση και μεγάλη εμπειρία. Υπάρχει τεχνογνωσία στην ίδρυση και κατασκευή των μονάδων και των άλλων εγκαταστάσεων. Οι πτηνοτρόφοι είναι γνώστες του αντικειμένου και πάρα πολύ έμπειροι. Όμως η έρευνα για την παραγωγή βρίσκεται σε πολύ χαμηλό επίπεδο και η συμμετοχή των Πανεπιστημίων στην ανάπτυξη της πτηνοτροφίας είναι επίσης μειωμένη. ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ: Οι αποδόσεις της παραγωγής θεωρούνται ικανοποιητικές και είναι αντίστοιχες των μονάδων της Ε.Ε. Σ'αυτό βοήθησαν η καλή ποιότητα των νεοσσών, η καλή ποιότητα των φυραμάτων και οι σύγχρονες πτηνοτροφικές μονάδες. Τα αποτελέσματα που έχουμε είναι : η μείωση των ημερών εκτροφής, η μείωση της θνησιμότητας, η καλή μετατρεψιμότητα και το καλό τελικό προϊόν. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ: Ο αριθμός των επιχειρήσεων που ασχολούνται με την πτηνοτροφία, σε σχέση με το μέγεθος της παραγωγής και τον καταναλωτικό πληθυσμό της χώρας μας θεωρείται πολύ μεγάλος. Η έλλειψη ιδίων κεφαλαίων, είτε πτηνοτρόφων, είτε επιχειρήσεων, οδήγησαν σε μεγάλους δανεισμούς, οι οποίοι λόγων υψηλών επιτοκίων στις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90, συσσώρευσαν πολλά χρέη στους πτηνοτρόφους και τις επιχειρήσεις. Η παραγωγή της χώρας μας σε δημητριακά δεν καλύπτει τις ανάγκες του κλάδου και το μεγαλύτερο μέρος αυτών εισάγεται.Οι επιχειρήσεις είναι προσανατολισμένες στην Ελληνική αγορά και δεν υπάρχει εξαγωγικός προσανατολισμός. Η κερδοφορία των επιχειρήσεων είναι πολύ χαμηλή και ορισμένες παρουσιάζουν μεγάλες ζημίες. ΟΡΓΑΝΩΣΗ: Οι επιχειρήσεις που ασχολούνται με την πτηνοτροφία είναι καθετοποιημένες, καλύπτοντας όλα τα στάδια.Οι παραγωγοί, είτε συνεργαζόμενοι με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, είτε είναι μέλη των συν/μων και με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουν την διάθεση της παραγωγής τους. Αρκετές επιχειρήσεις έχουν επεκταθεί στην περαιτέρω επεξεργασία του κρέατος, παράγοντας νέα προϊόντα. Τα τελευταία χρόνια, οι επιχειρήσεις έχουν αναπτύξει τα δικά τους δίκτυα διανομών.Υπάρχουν δύο σύνδεσμοι, ο Σ.Π.Ε.Ε, στον οποίο συμμετέχουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις και η ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΗ στην οποία συμμετέχουν οι συνεταιρισμοί. Οι σύνδεσμοι όμως είναι καθαρά συνδικαλιστικά όργανα. Είναι γεγονός ότι η πρόσφατη κρίση που προήλθε από τη γρίππη των πτηνών αποτέλεσε το εφαλτήριο, προκειμένου ο κλάδος να ε νσκήψει με μεγαλύτερη υπευθυνότητα, εξωστρέφεια και αποφασιστικότητα στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελληνική πτηνοτροφία. Αποτέλεσε παράλληλα την αφορμή, ώστε να εγκαινιάσει μια συστηματική επικοινωνία με τους καταναλωτές για να αναδείξει την υπεροχή του ελληνικού κοτόπουλου και αυγού με όρους ποιότητας και ασφάλειας, και το σημαντικότερο να φέρει στο τραπέζι του διαλόγου τις επιχειρήσεις για την από κοινού αντιμετώπιση των προβλημάτων. Θα πρέπει στο μέλλον οι επιχειρήσεις να διερευνήσουν: • Το πώς θα συνεργασθούν • Το πώς θα εκφράζονται κοινά • Το πώς θα συντονίσουν την παραγωγή τους • Το πώς θα αντιμετωπίζουν τα προβλήματα Η πρόταση στα παραπάνω είναι η ίδρυση της διαεπαγγελματικής οργάνωσης της πτηνοτροφίας. Με τον Ν.2732/99 καθορίζεται το θεσμικό πλαίσιο και το περιεχόμενο των διαεπαγγελματικών οργανώσεων. Με την ίδρυση της Δ.Ο έχουμε τη δυνατότητα να παρέμβουμε δυναμικά: • Στη διαμόρφωση και την εφαρμογή της στρατηγικής και των πολιτικών ανάπτυξης όλων των δραστηριοτήτων της πτηνοτροφίας. • Στον καθορισμό ειδικών θεμάτων και την προώθηση σύναψης συμφωνιών μεταξύ των μελών. • Στη συμβολή, την οργάνωση και τη διαχείριση των αγορών με διαφάνεια, καλύτερη προσαρμογή των προϊόντων και καλύτερο συντονισμό στη διάθεση τους. • Στην ενίσχυση των μέτρων για την ασφάλεια των προϊόντων χάριν της προστασίας των καταναλωτών. • Στην ανάπτυξη ερευνών, βελτίωση των γνώσεων και συγκέντρωση πληροφοριών. • Στη προστασία του περιβάλλοντος. • Στον προσανατολισμό της ανάπτυξης βιολογικής πτηνοτροφίας και τον καθορισμό σημάτων ποιότητας. • Στην εκπροσώπησή μας στα όργανα της πολιτείας και της Ε.Ε. • Στη εκπροσώπισή μας στα συνδικαλιστικά όργανα που δρουν σε επίπεδο Ε.Ε. Οι συνέπειες της γρίπης των πτηνών στην πτηνοτροφία Η παρατηρημένη ύφεση στην Ευρώπη σε κρούσματα της γρίπης των πτηνών οδήγησε τους υπουργούς Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις Βρυξέλλες, να αντιμετωπίσουν τώρα τις συνέπειες που εξακολουθούν να πλήττουν την πτηνοτροφία και σε συνδυασμό με τον κλονισμό της εμπιστοσύνης των ευρωπαίων καταναλωτών. Αίτημα για τη λήψη μέτρων στήριξης της πτηνοτροφίας είχε θέσει η Ελλάδα και άλλες χώρες-μέλη, το οποίο επανήλθε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω της αρμοδίας επιτρόπου κ. Μπολ δήλωσε ότι αφού προηγηθεί αλλαγή του θεσμικού πλαισίου και γίνει συζήτηση για τα μέτρα στήριξης του πτηνοτροφικού τομέα στο Κολέγιο των Επιτρόπων θα κάνει συγκεκριμένες προτάσεις στο επόμενο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας τον Απρίλιο. Ο έλληνας υπουργός Γεωργίας κ Μπασιάκος στην δική του παρέμβαση ζήτησε να υιοθετηθούν μέτρα για την απόσυρση και αποζημίωση των κατεψυγμένων ποσοτήτων του κρέατος πουλερικών και αυγών, την αποζημίωση για τα αποθέματα που υποβαθμίζονται συνεχώς, την ενίσχυση στις περιπτώσεις καταστροφής αυγών εκκόλαψης , νεοσσών και πτηνών αναπαραγωγής και τέλος ενισχύσεις για την λειτουργία αποτελεσματικής ιδιωτικής αποθεματοποίησης. Ο κ. Μπασιάκος ζήτησε ακόμη να μην καθυστερήσει εκστρατεία ενημέρωσης σε επίπεδο πανευρωπαϊκό από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών σε όλα τα σχετικά προϊόντα, αίτημα που ήδη έχει θέσει προς την αρμόδια επίτροπο ο Υπουργός Επικρατείας κ. Ρουσσόπουλος.

ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΙΑ

- Παραγωγή κρέατος ψαριών (πέστροφας, χελιού, κυπρίνου, τσιπούρας, λαυρακιού) σε τεχνητές δεξαμενές .

- Ταξινόμηση, γενικές αρχές ψαριών και οστράκων.

- Απαιτήσεις όσο αφορά το υδάτινο περιβάλλον, διατροφή, βελτίωση, αναπαραγωγή.

- Ασθένειες, προβλήματα, δυσχέρειες.

- Παραγωγή, επεξεργασία και αξιοποίηση του τελικού προϊόντος.

- Έλεγχος από υγιεινή άποψη των εγκαταστάσεων και των τελικών προϊόντων.

Aπό τη Σκοτία ως τα νερά του Ειρηνικού στη Χιλή, η εκτροφή σολομού είναι μία τεράστια επιχείρηση. Στη Χιλή μόνο, τα έσοδα από την εξαγωγή σολομού ιχθυοτροφείου ξεπερνά το 1 εκ. δολάρια ετησίως, ένα ποσό που αναμένεται να διπλασιαστεί στα αμέσως επόμενα χρόνια. Οι υποστηρικτές της συστηματικής ιχθυοκαλλιέργειας διαβεβαιώνουν εδώ και χρόνια πως η αποκαλούμενη "μπλε επανάσταση" είναι ταυτόχρονα φθηνή και αειφόρος και προσφέρει μία εναλλακτική λύση στην κατανάλωση των απειλούμενων θαλάσσιων ειδών που αλιεύονται στους ωκεανούς.

Εκτροφή σολομού Παρά το γεγονός πως ο ερυθρός σολομός -με τεχνητό χρώμα- είναι το πιο διαδεδομένο είδος σολομού στις αγορές της Δύσης, ωστόσο, δεν είναι ευρέως γνωστή η ανεξέλεγκτη καταστροφή που προκαλεί η συγκεκριμένη βιομηχανοποιημένη δραστηριότητα στις περιοχές όπου εκτρέφεται. Με μεγάλους ρυθμούς επέκτασης, οι ιχθυοκαλλιέργειες καλύπτουν σήμερα το 30% της συνολικής πρωτεΐνης που λαμβάνεται από την ετήσια κατανάλωση ψαριού σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, ευθύνονται αποκλειστικά για την καταστροφή αναρίθμητων οικοσυστημάτων και των πληθυσμών που εξαρτώνται από αυτά, σε μερικές από τις πιο ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη. Η εκτροφή του σολομού συμπεριλαμβάνει την πάχυνση τεράστιων αριθμών ψαριών σε κλουβιά από δίχτυ. Ένα συνηθισμένο ιχθυοτροφείο μπορεί να περιλαμβάνει μέχρι και δώδεκα κλουβιά με δέκα έως και 15 χιλιάδες ψάρια στο κάθε ένα από αυτά. Εντατική εκτροφή Οι απαιτήσεις σε τροφή των σαρκοφάγων ψαριών όπως είναι ο σολομός ή ο τόνος διαψεύδουν το διαδεδομένο μύθο πως η συστηματική ιχθυοκαλλιέργεια προσφέρει λύση στην υπεραλίευση. Για την αύξηση του βάρους ενός κιλού σολομού χρειάζονται 5 κιλά λιπαρών ψαριών όπως είναι οι ρέγγες, τα χέλια, οι σαρδέλες και τα σκουμπριά που θα υποστούν επεξεργασία για να καταλήξουν σε ιχθυοτροφή. Τα ψάρια αυτά κυριολεκτικά τα ρουφούν από την θάλασσα, με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ισορροπία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Στη Βρετανική Κολομβία, τον Καναδά και τη Χιλή οι όρκες, τα δελφίνια, οι φώκιες και τα θαλάσσια λιοντάρια που μέχρι πρόσφατα σύχναζαν στις εκβολές ποταμών, θανατώνονται, αιχμαλωτίζονται, στερούνται την τροφή ή απλώς απομακρύνονται με διάφορα τεχνάσματα που επινοούν οι ιχθυοτρόφοι προκειμένου να προστατέψουν την παραγωγή τους. Ασθένειες Όπως και σε κάθε περίπτωση εντατικής εκτροφής ζώων ή ψαριών, η συσσώρευση πολλών σολομών στα κλουβιά, ευνοεί τη διάδοση ασθενειών. Η τακτική χορήγηση αντιβιοτικών στα ψάρια των ιχθυοτροφείων με την τροφή τους για να προστατεύονται από τις ασθένειες οδηγεί στη δημιουργία βακτηρίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά τα οποία συσσωρεύονται σε ιζήματα κάτω από τα κλουβιά. Αυτά τα βακτήρια μπορούν αποδειχθούν επικίνδυνα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για το οικοσύστημα όπου τοποθετούνται αυτά τα κλουβιά. Ένα συνηθισμένο ιχθυοτροφείο σολομού δυναμικότητας 200.000 ψαριών παράγει περίπου την ίδια ποσότητα περιττωμάτων όση και μία πόλη 62.000 ανθρώπων. Η απόρριψη αυτού του βλαβερού μίγματος στο νερό που βρίσκεται γύρω από τα ιχθυοτροφεία απειλεί άμεσα την επιβίωση των μικρότερων ειδών σολομού, τα αρπακτικά πουλιά που τρέφονται από αυτά καθώς και το μέλλον των αειφόρων μεθόδων αλιείας αλλά και των κοινωνιών που εξαρτώνται από τις καθαρές και υγιείς θάλασσες.


ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ :


http://www.helfish.gr/default.asp?pid=1&la=1

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΙΝ ΨΩΝΙΣΤΕ ΚΡΕΑΣ

Η διεύθυνση Κτηνιατρικής θέλοντας να προστατεύσει το καταναλωτικό κοινό από τυχόν προσπάθειες παραπλάνησης, πέρα απ’ τους ελέγχους, δημοσιοποιεί 8 σημεία -κλειδιά. Ενημερωθείτε.

1. Όλα τα σφάγια των ζώων πρέπει να φέρουν σφραγίδες που υποδηλώνουν τη σφαγή σε σφαγείο. Αν δεν υπάρχουν σφραγίδες δεν μπορεί να βεβαιωθεί ότι τα ζώα είναι κατάλληλα προς κατανάλωση.

2. Όλα τα σφάγια (χοίροι – αιγοπρόβατα) φέρουν τριών (3) τύπων σφραγίδες, δηλαδή : – Την σφραγίδα του Σφαγείου που έγινε η σφαγή, που στην περίπτωση των εγκεκριμένων Σφαγείων είναι σχήματος οβάλ διαστάσεων 64 εκ. και φέρει τις ενδείξεις ‘‘ΕΛΛΑΣ στο πάνω μέρος, ένα αριθμό στο κέντρο π.χ S 83 και στο κάτω μέρος ΕΟΚ’‘, για δε τα Σφαγεία που λειτουργούν κατά παρέκκλιση από την Κοινοτική Νομοθεσία, είναι σχήματος στρογγυλού και αναγράφεται περιμετρικά η ένδειξη ‘‘ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΟΣ ΈΛΕΓΧΟΣ’‘ και στο κέντρο ο τόπος που βρίσκεται το Σφαγείο’‘

- Την σφραγίδα που υποδηλώνει την κατηγορία του είδους του σφαγίου π.χ ‘‘ΑΜΝΟΣ’‘ είναι διαφορετικού σχήματος ανάλογα με το είδος.

- Την σφραγίδα που υποδηλώνει την χώρα προέλευσης του ζώου π.χ ‘‘ΕΛΛΑΣ’‘ ή ‘‘ΡΟΥΜΑΝΙΑ’‘ και είναι σχήματος ορθογωνίου παραλληλογράμμου διαστάσεων 64 εκ.

3. Όσον αφορά το χρώμα των σφραγίδων ισχύουν τα ακόλουθα:

- Ζώα (χοίροι – αιγοπρόβατα) που γεννήθηκαν στην Ελλάδα και σφάγησαν σε Ελληνικό Σφαγείο όλες οι σφραγίδες είναι χρώματος ‘’ Λαμπρό κυανούν’‘ (ΤΥΡΚΟΥΑΖ) και φέρουν και την σφραγίδα με την λέξη ‘‘ΕΛΛΑΣ’‘

- Ζώα (χοίροι – αιγοπρόβατα) που γεννήθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (άλλα κράτη μέλη) και εσφάγησαν σε Ελληνικό Σφαγείο όλες οι σφραγίδες είναι χρώματος ‘‘Λαμπρό κυανόν’‘ (ΤΥΡΚΟΥΑΖ) και φέρουν και την σφραγίδα με το όνομα της χώρας γέννησης (π.χ. ‘‘ΓΑΛΛΙΑ’‘, ‘‘ΙΣΠΑΝΙΑ’‘ κ.λ.π.) στο ίδιο χρώμα.

- Ζώα (χοίροι – αιγοπρόβατα) που γεννήθηκαν σε τρίτη χώρα και εσφάγησαν σε Ελληνικό Σφαγείο, (ανεξάρτητα από το χρόνο παραμονής τους στην Ελλάδα), όλες οι σφραγίδες σήμανσης είναι χρώματος ‘‘ΚΑΣΤΑΝΟ’‘.

4. Σχετικά με τον τρόπο που σφραγίζονται και σημαίνονται τα σφάγια και κρέατα των βοοειδών σας ανακοινώνουμε ότι :

- Όλα τα σφάγια και κρέατα βοοειδών που σφάζονται σε εγκεκριμένα σφαγεία της χώρας μας φέρουν μια σφραγίδα σχήματος οβάλ διαστάσεων 6×4 εκ. χρώματος ‘’ Λαμπρό Κυανούν’‘ (ΤΥΡΚΟΥΑΖ) με ενδείξεις’‘ ΕΛΛΑΣ στο πάνω μέρος ,στο κέντρο έναν κωδικό αριθμό ,π.χ S 83 και στο κάτω μέρος ΕΟΚ’‘ ή όταν η σφαγή έγινε σε σφαγείο που λειτουργεί κατά παρέκκλιση από την Κοινοτική Νομοθεσία η σφραγίδα είναι στρογγυλή και αναγράφεται περιμετρικά η ένδειξη ‘‘Κτηνιατρικός έλεγχος’‘ και στο κέντρο ο τόπος που βρίσκεται το σφαγείο.

- Επί πλέον τα σφάγια και τα κρέατα βοοειδών φέρουν μια ετικέτα διαστάσεων 10×10 εκ. που φέρει στοιχεία που ταυτοποιούν το ζώο από το οποίο προέρχεται το κρέας. Για τα ζώα ελληνικής προέλευσης τα στοιχεία αυτά βρίσκονται εντός μπλε πλαισίου.

5. Οι κρεοπώλες έχουν την υποχρέωση να αναρτούν ειδική καρτέλα επισήμανσης δίπλα στα σφάγια , όπου θα αναγράφεται η προέλευσή τους .

6. Τα θηράματα πρέπει να έχουν σφαγεί σε σφαγεία , να έχουν υποστεί εκδορά και να φέρουν τριών (3) τύπων σφραγίδες:

- Την σφραγίδα του Σφαγείου που έγινε η σφαγή, που στην περίπτωση των εγκεκριμένων Σφαγείων είναι σχήματος οβάλ διαστάσεων 64 εκ. και φέρει τις ενδείξεις ‘‘ΕΛΛΑΣ στο πάνω μέρος, ένα αριθμό στο κέντρο π.χ S 83 και στο κάτω μέρος ΕΟΚ’‘, για δε τα Σφαγεία που λειτουργούν κατά παρέκκλιση από την Κοινοτική Νομοθεσία, είναι σχήματος στρογγυλού και αναγράφεται περιμετρικά η ένδειξη ‘‘ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΟΣ ΈΛΕΓΧΟΣ’‘ και στο κέντρο ο τόπος που βρίσκεται το Σφαγείο’‘

- Την σφραγίδα που υποδηλώνει την κατηγορία του είδους του σφαγίου και αναφέρει τη λέξη «θήραμα».

- Την σφραγίδα που αναφέρει τον κωδικό καταχώρησης της μονάδας προέλευσης των θηραμάτων

- Την σφραγίδα που υποδηλώνει την χώρα προέλευσης του ζώου

7. Οι γαλοπούλες πρέπει να είναι αποπτιλομένες και απεντερωμένες και να διατηρούνται σε προθήκη – ψυγείο ξεχωριστά από τα σφάγια.

8. Όσον αφορά τα ιχθυοπωλεία , οι καταναλωτές θα πρέπει να προσέχουν, ώστε να μην αγοράζουν προϊόντα που προέρχονται από απόψυξη κατεψυγμένων ως νωπά (χταπόδια , καλαμάρια , σουπιές , γαρίδες). Η διαδικασία αυτή δεν επιτρέπεται και ενέχει κινδύνους για την υγεία του καταναλωτή.

ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή:

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

Άρθρο 1

Ζωοτροφές

1. Η Διεύθυνση Εισροών Ζωικής Παραγωγής του Υπουρ­γείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι αρμόδια για κάθε θέμα που αφορά τις πρόσθετες ύλες ζωοτρο­φών.

Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζεται ο τρόπος κυκλοφορίας των πρό­σθετων υλών ζωοτροφών και κάθε άλλο σχετικό θέμα.

2. Για την παραγωγή ασφαλών ζωοτροφών συνιστώ­νται σε κάθε Εργαστήριο Ελέγχου Κυκλοφορίας Ζωο­τροφών (Αθηνών, Λάρισας, Θεσσαλονίκης), τρεις θέσεις υπαλλήλων του κλάδου ΠΕ1 Γεωπονικού με ειδικότητα στη ζωική παραγωγή.

Με απόφαση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων καθορίζονται τα καθήκοντα και οι αρμοδι­ότητες των υπαλλήλων αυτών σχετικά με τον έλεγχο των ζωοτροφών.

3. Η περίπτωση ιε΄ της παραγράφου 2 του άρθρου 2 του ν. 1316/1983 (ΦΕΚ 3 Α΄), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του ν. 1965/1991 (ΦΕΚ 146 Α΄), αντικαθίσταται ως ακολούθως: «ιε) Φαρμακούχες ζωοτροφές».

Άρθρο 2

Επιτροπές σταυλισμού

Μετά την παράγραφο 2 του άρθρου 15 του ν. 1579/ 1985 (ΦΕΚ 217 Α΄) προστίθεται παράγραφος 3, ως εξής:

«3. Στις επιτροπές σταυλισμού των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου όταν γνωμοδοτούν για την έκδοση αδειών ίδρυσης και λειτουργίας κτηνοπτηνοτροφικών εγκαταστάσεων συμμετέχει ένας εκπρόσωπος της αρμό­διας Εφορείας Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, ένας της Δασικής Υπηρεσίας και ένας εκπρόσωπος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (Ε.Α.Σ.), κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφος, που ορίζεται με απόφαση του οικείου Νομάρχη, ύστερα από εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Α.Σ. Αν οι κτηνοπτηνοτροφικές εγκα­ταστάσεις εμπίπτουν στη χωρική αρμοδιότητα φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, στις επιτρο­πές σταυλισμού συμμετέχει και ένας εκπρόσωπος του οικείου φορέα διαχείρισης. Στις κτηνοπτηνοτροφικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται εντός περιοχών αρμοδι­ότητας των Οργανισμών Αθήνας, Θεσσαλονίκης, καθώς και των οργανισμών του άρθρου 3 του ν. 2508/1997 (ΦΕΚ 124 Α΄), εφόσον αυτοί έχουν συσταθεί, στις επιτροπές σταυλισμού συμμετέχει ένας εκπρόσωπος του οικείου οργανισμού.

Οι εκπρόσωποι των υπηρεσιών αυτών μεριμνούν και για την άμεση έκδοση από τις υπηρεσίες τους των βε­βαιώσεων, που είναι απαραίτητες για την άσκηση της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας των επιτροπών.

Στα μέλη των ανωτέρω επιτροπών, για τη συμμετοχή τους στις συνεδριάσεις, καταβάλλεται αποζημίωση, το ύψος της οποίας καθορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.»

Άρθρο 3

Τροποποίηση της αριθμ. Η.Π. 15393/2332/5.8.2002 κοινής υπουργικής απόφασης

Η Ομάδα 7η (ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ) του Πίνακα 7 του Παραρτήματος Ι, που προσαρτάται στο άρθρο 5 της αριθμ. 15393/2332/ 5.8.2002 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δη­μόσιων Έργων (ΦΕΚ 1022 Β΄), αντικαθίσταται ως ακο­λούθως:

...........ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΔΩ :

http://www.nomotelia.gr/photos/File/3698-08.htm