ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ «μερικώς υδρογονωμένα λίπη» ΚΡΥΒΟΝΤΑΙ ΤΑ ΤΡΑΝΣ ΛΙΠΑΡΑ !

Οι αρχές της Νέας Υόρκης από πέρυσι το καλοκαίρι απαγόρευσαν τη χρήση τρανς λιπαρών οξέων σε όλα τα εστιατόρια της πόλης. Στόχος τους, να αποφευχθούν οι κίνδυνοι για την υγεία, καθώς έρευνες έχουν δείξει ότι τα τρανς λιπαρά αυξάνουν τα επίπεδα χοληστερόλης και τις πιθανότητες εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου.

Είχε προηγηθεί απόφαση του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDΑ) που υποχρέωσε τις εταιρείες να αναγράφουν στις ετικέτες των προϊόντων την ποσότητα τρανς λιπαρών οξέων.

Όσον αφορά τη χώρα μας πάντως, οι καταναλωτές χρειάζονται… μεγεθυντικό φακό και γνώσεις χημείας για να καταλάβουν εάν ένα προϊόν περιέχει τρανς λιπαρά. Κι αυτό διότι οι ετικέτες των τροφίμων διαθέτουν ελάχιστες πληροφορίες για τα επικίνδυνα αυτά λιπαρά. Οι εταιρείες είναι υποχρεωμένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναγράφουν στις ετικέτες ότι το προϊόν περιέχει «μερικώς υδρογονωμένα λίπη». Είναι μια εναλλακτική ορολογία που προσδιορίζει την ύπαρξη τρανς λιπαρών οξέων. Αντίθετα, δεν είναι υποχρεωμένες να δηλώνουν την ποσότητα τρανς λιπαρών που έχει το προϊόν.

Και όπως προκύπτει από τη μίνι έρευνα που πραγματοποίησαν «ΤΑ ΝΕΑ» στα ράφια των σούπερ μάρκετ, οι εταιρείες στη συντριπτική τους πλειονότητα δεν ενημερώνουν- αφού δεν υποχρεώνονται- για την ποσότητα τρανς λιπαρών που περιέχει ένα προϊόν. «Τα τρανς λιπαρά είναι ένα από τα συστατικά για τα οποία δεν ενημερώνονται επαρκώς μέσω των ετικετών οι καταναλωτές. Σε άλλες χώρες έχουν ληφθεί μέτρα. Στη Νέα Υόρκη απαγορεύτηκε η χρήση τους στα εστιατόρια, ενώ η Δανία έχει απαγορεύσει τη χρήση τους στα επεξεργασμένα τρόφιμα» λέει στα «ΝΕΑ» ο χημικός, επιστημονικός συνεργάτης του Δημόκριτου κ. Νίκος Κατσαρός, ο οποίος έχει μελετήσει ποιες διατροφικές πληροφορίες μάς… κρύβουν οι ετικέτες των τροφίμων.

Ετικέτες που μπερδεύουν
Από τα προϊόντα που έλεγξαν «ΤΑ ΝΕΑ»- περισσότερα από 30-στην ετικέτα μόνο ενός αναφερόταν ότι περιέχει τρανς λιπαρά οξέα, καθώς και την ποσότητα (μικρότερη από ένα γραμμάριο). Επρόκειτο για μια φυτική λιπαρή ουσία για επάλειψη που πωλείται στα ψυγεία. Αρκετές εταιρείες συμμορφώνονται με τον κανονισμό της Ε.Ε. και γράφουν στις ετικέτες ότι η σοκολάτα ή η σάλτσα τους περιέχει μερικώς υδρογονωμένα φυτικά λιπαρά, δηλαδή τρανς. Σχεδόν καμία όμως δεν πληροφορεί πόσα τρανς περιέχονται, ακόμη κι όταν το επικίνδυνο για την υγεία λίπος είναι το δεύτερο στη σειρά των συστατικών- πράγμα που σημαίνει ότι η ποσότητα είναι μεγάλη. Οι διατροφολόγοι πάντως συνιστούν στους πολίτες όταν διαβάζουν στην ετικέτα ενός προϊόντος «υδρογονωμένα φυτικά λιπαρά» και τα λιπαρά αυτά είναι πρώτο ή δεύτερο συστατικό κατά σειρά, καλύτερα να αποφεύγουν να το καταναλώνουν. Ενδεικτική είναι η περίπτωση συσκευασίας με μίνι γκοφρετάκια: η ετικέτα αναφέρει ότι έχουν μερικώς υδρογονωμένα φυτικά λιπαρά. Είναι το δεύτερο συστατικό μετά τη ζάχαρη. Δεν αναφέρεται όμως η ποσότητά τους.

Πού κρύβονται τα τρανς; Σε πολλά σνακς που λατρεύουν τα παιδιά, όπως οι γκοφρέτες, τα τυποποιημένα γλυκίσματα, τα μίνι σοκολατοκουφετάκια, σε παιδικά δημητριακά, σε σάλτσες, σούπες και σε ζυμαρικά με γέμιση.

Ακόμη μια βασική πληροφορία που οι ετικέτες δεν αποκαλύπτουν είναι το είδος των φυτικών λιπαρών που έχουν χρησιμοποιηθεί. «Και είναι πολύ πιθανόν σε πολλές περιπτώσεις να περιέχουν φυτικά λιπαρά που δεν είναι καλής ποιότητας, όπως είναι το φοινικέλαιο». Για παράδειγμα «ΤΑ ΝΕΑ» εντόπισαν στα ράφια κέικ σοκολάτας, η ετικέτα του οποίου έγραφε «φυτικά λιπαρά» χωρίς περαιτέρω πληροφορίες. Το ίδιο και σε ένα πακέτο λουκανικοπιτάκια: η ετικέτα γράφει απλώς «φυτικά λιπαρά».

Μπερδεμένοι καταναλωτές

ΟΙ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ πληροφορίες περισσότερο μπερδεύουν παρά βοηθούν τους καταναλωτές. Όπως έχουν δείξει έρευνες του ΚΕΠΚΑ. Έξι στους δέκα δυσκολεύονται να εντοπίσουν τα συστατικά πάνω στις συσκευασίες και η συντριπτική πλειονότητά τους θεωρεί ότι πρέπει να βελτιωθεί ο τρόπος αναγραφής των διατροφικών στοιχείων, με τη χρήση πιο απλών όρων και μεγαλύτερων γραμμάτων. Παρόμοια ήταν και τα αποτελέσματα της έρευνας που είχε πραγματοποιήσει το Ίδρυμα Αριστείδης Δασκαλόπουλος: περίπου 7 στους δέκα διαβάζουν από τις ετικέτες των τροφίμων κυρίως την ημερομηνία λήξης και μόλις 4 στους 10 τις θερμίδες.

«Ένα πινακάκι θα αρκούσε» λένε οι διατροφολόγοι

ΟΙ ΕΤΙΚΕΤΕΣ λένε τόσο πολλά που… προκαλούν σύγχυση. Αυτό τονίζει ο διαιτολόγος- διατροφολόγος στη Μονάδα Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου κ. Γρηγόρης Ρίσβας.

Όπως λέει, η πληροφορία που πραγματικά προσφέρει στον καταναλωτή είναι τα λεγόμενα GDΑ΄s, δηλαδή το πινακάκι με την ενδεικτική ημερήσια πρόσληψη (η συνολική ημερήσια ποσότητα που ενδείκνυται να προσλαμβάνεται από τους ενήλικους σε θερμίδες, πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, σάκχαρα, λιπαρά, κορεσμένα λιπαρά, νάτριο- αλάτι, φυτικές ίνες) που βλέπουμε τελευταία να μπαίνει εθελοντικά πάνω στις ετικέτες. Όσο για τα πρόσθετα και τα συντηρητικά που συχνά αναφέρονται με τις χημικές ονομασίες τους μάλλον σύγχυση προκαλούν, αναφέρει.

_______

ΤΑ ΝΕΑ